A Virxen de Chamorro

Maña é luns de Pascua. No extremo l´este da península celébrase o día da Mona. As madriñas agasallan os seus afillados con a mona. Unha figuriña de chocolate. E no extremo oeste, faise a Romería de Chamorro.

Conta a lenda, que aounto de afogar un mariñeiro empezou a berrar, e a Virxen do nordés se lle apareceu, e o salvou de morrer afogado. Ainda que hai outra versión, que é que un pastor estaba a cuidar das suas ovellas, e cando ia por unha revoltosa que se escapou, esbarrou polo monte abaixo, e tamén berraba, e tamén se lle apareceu a virxen, e o salvou. Os berros que ambolos dous gritaban eran "xa morro, xa morro" e de aí que a virxen do nordés en Ferrol se chame A virxen de Chamorro. . Ben pois mañá e o día da Virxen de Chamorro. Vaise camiñando, subindo polo monte arriba. A altura do monte é de uns 160 metros sobre o nivel do mal. Nos van guiando no traxecto de subida 14 cruces, cando chegas a ultima, chegas sin folgos. Menos mal que hai unha fontiña milagreira que da ánimos para continuar, xa o redadeiro tramo. Este é o tramo fácil, despois está o tramo dos intrépidos que consiste en subir polo medio do monte, algúns moi devotos elixen este tramo e o suben de xeonllos, por este lado non hai via crucis que guie.

Xa fai anos, neste monte encontráronse pegadas dos primeiros poboadores de Galicia (Petroglifos, e señais de que houbo algún tipo de templo os deuses antigos (Como sempre a igrexa acaparou estes terreos, para os seus santos, neste caso Santa.

A Ermita parece que data do século XVI, tivo moitas remoledacións nos séculos posteriores.

O lugar donde está situada a ermita e moi singular. A parroquia é a de Serantes, que ata os anos 60 foi concello propio, independente do de Ferrol. No seu cementerio, se encontran os restos de Torrente Ballester. . Na cima do monte de Chamorro pódense ver unhas estupendas panorámicas de Ferrol e comarca, así como a entrada da Ria. Pero ben, o mellor é ir e velas in situ.

Maña é o día para ir, se queredes festa e ghitas, pero en calquera outro momento do ano, pódense apreciar mellor as vistas, e escalar como cabras polas rocas e entre toxos

semana santa ferrolá

Ainda que eu non sinto devoción pola relixión, teño que dicir que si me atrae a Semana Santa ferrolá. Non é un sentimento relixioso, a verdad, mais ben é pola vistosidade dalgunhas das suas procesións, e o efecto mobilidade (así se mobilizaran para outras cousas) que esta ten nas xentes de Ferrol, e decir o ambiente festivo .Si, ainda que está mal decilo (polo significado que ten para os católicos estas festas a morte do seu profeta e deus) que se respira en Ferrol eses días.

A Semana Santa Ferrolá, non é moi antiga. Ainda que algunhas imáxenes datan do século XVIII naquela época non se facían procesións o estilo de hoxe, cos cofrades vestidos cas caperuzas e todo iso. Esto e de mediados do século pasado, alá polos anos 50, 60. E as caperuzas ainda mais novas, xa que estaba prohibido ir con a cara tapada. Esto faime recordar que houbo algunha cofradía que non saía por esta causa, non recordo cal delas. Pero volvendo o século XVIII si hai que dicir que existían procesións como a do Encontro, e non só se facían en Ferrol, tamén en cidades veciñas como Pontedeume, por exemplo.

Nalguures lein "foi gracias a secularidade que se impuxo na Republica e a explosión de relixiosidade que invadeu España na posguerra, a causa de que a Semana Santa florecera con tanta paixon" Ja ja ja Ben é certo que cada un ve a historia do color que mellor lle vai. O certo é que aí está a Semana Santa Ferrolá rivalizando en vistosidade con outras Semanas Santas de outras cidades tan releventes como Valladolid, por exemplo. E é de interese turístico nacional.

Nos anos 80 aparece o primeiro tercio, de toda España, portado por mulleres, que tiñan que ir camufladas, claro. E aquí empezou a revoluciñon das mulleres portadoras

A min persoalmente a procesión que mais me gsta ver é a do encontro. Cando se xuntan os pasos na Plaza de Armas e as fan bailar. E mais me gustan os viños que veñen despois.

A primeira vez que tiven que falar da Semana Santa Ferrolá en público, alá polo ano 91, non pensei que fora ter tanto aforo. Cando entrei na clase e a vin chea de xente, incluso doutros cursos. Me preguntei, si sería o tema o sería eu ja ja ja a que atraxera tanta xente. E alí estaba eu rodeada de compañeiros e contando , xa o final, a lenda da Virxen de Cahamorro, e cando todos estaban a adormecer, os meus berros "xa morro, xa morro" do pobre pastor que esbarraba polo monte abaixo, fixeron cos ointes deran un brinco nos seus asentos. E por fin tocou o timbre de saida.

Saraiba

O sopiñas, bandoleiro ferrolán

Alá polo século XIX, mentras España libraba a sua guerra de Independencia dos franceses comandados por Napoleón e posteriores luchas entre liberais e carlistas, mentras iba perdendo a suas colonias unhas tras outras; e en Galicia empezaba o movimento do Rexurdimento, se perdía a unidade territorial, e se dividia en as actuais 4 provincias, e claro tamén cas suas disputas entre liberais e absolutistas; é entón que chega a Ferrol un persoaxe, cando menos, singular. Singular pola sua historia, e tamén polo desenrolo dos acontecimientos ocultos ata finales do século XX

O persoaxe Chamábase Manuel de la Cruz, alias sopiñas.

Chega a Ferrol no ano 1800 procedente de Lugo, emplease coma aprendiz nunha xastrería, vai de feira en feira vendendo as mercadurias do seu patrón, e é de aquí de donde lle ven o seu mote, xa que daquela o sopiñas era o único que se podía permitir para comer., sopas e mais sopas. Ós poucos anos de establecerse na Cidade Departamental, tan só 5 anos, xa tiña unha pequena taberna, unha muller e uns anos mais tarde xa era dono de propiedades no centro e nas aforas da cidade, convertíndose nun dos burgueses mais prósperos e respetables da comarca. Pero ¿Cómo chegou un aprendiz de xastre a ser un dos homes mais poderosos da vila?

Como feirante que era, estaba todo o día polos camiños da bisbarra, foi por aquel entonces cando empezaron o proliferar os bandoleiros en toda España ( Aquela figura romántica dos bandoleiros que roubaban os ricos para darlles os pobres, que vivían próscritos nos monte, e que axudaron con as suas guerras de guerrilas a botar os franceses) e que nada tiña que ver co sopiñas.

O sopiñas, non roubaba os ricos, roubaba a todo aquel que se asoma polo seu camiño, daba igual que fose labrego, que crego, que indiano. El os atracaba e lles sacaba os poucos o moitos cartos que levaran enriba. A sua coartada sempre era boa, xa que polo seu traballo, tiña que andar polo camiño tódolos días.

Pronto amasou unha pequena fortuna e abriu a sua taberna en Ferrol, fixose amigo de moitos homes influintes da vila, E foise enxendrando unha mafia cun xuramento de silencio, tipo mafia napolitana,. Moitos políticos, comerciantes, incluso xuices e notarios, formaron parte da gabela do sopiñas. A sede, como non, era a taberna de Manuel de La Cruz. Chegando a ser cento e pico camaradas.. Sopiñas xa non tiña que sair polos camiños, so organizaba os roubos, pero él xa non participaba neles, tan so das suas ganancias, as cales repartía entre os seus achegados. Ninguén sabía quen era o xefe, ninguén sabía quen organizaba os roubos. O pacto de silencio funcionaba a perfeción. E sopiñas protexido polos xefes militares e grandes comerciantes da vila campaba as suas anchas. E a sua influencia e riquezas iba en aumento.

Ata que chegou o ano 1830, cando ocurreu o roubo na casa do indiano Lorenzo Antonio del Curro, alias O indiano de Camouco, De alí roubaron unha pila de reais, e outros obxetos de valor.. Foi entón cando as múltiples denuncias dos cidadáns, fixeron que se tomarán medidas para rematar cas tropelias desta banda. Chamaron a Zumalacarregui para que se fixera cargo do goberno civil e militar de Ferrol. E tivo a sorte que saira a luz un feito transcendental para o apresamento de sopiñas e a sua panda. A aparición dun cadáver no foso do muelle de Ferrol.(Cousa nada estrana naquela época e noutras épocas negras da historia da cidade)

Este morto non era outro que Manuel Mariño, membro da banda de Manuel de La Cruz. Axustizado polo mesmo Sopiñas ó non querer dala a parte correspondente do botín da casa do indiano, ó seu xefe

As investigacions de Zumalacarregui, coñecido pola sua dureza, foron dirixidas á viúva de Manuel Mariño, quen deu o chivatazo da banda.

Pouco despois uns 40 compoñentes da gabela do sopiñas e él mesmo, foron encerrados no Castelo de San Felipe, onde intentaron matalos dándolles comida envenenada, cousa que non conseguiron. Se dixo que foran aqueles mesmos “homes de ben” que antes axudaran a Sopiñas, quen despois intentaron asesinalo para que non falase e os descubrise

Por outra banda, o xeneral Zumalacárregui, foi deposto do seu rango despois duns rifirafes con outro comandante liberal, de signo contrario o dél absolutista convencido. Dise que a gabela do sopiñas tivo algo que ver nesta enemistad dos xenerais, mandando anónimos a un e a outro. Ata que cando subirou o goberno os liberales, se falaba que Zumalacarregui non xurara lealtad o rei e que ia sublevarse nun golpe de estado, o que o levou o cese do seu cargo.

O Sopiñas foi xulgado e condeado a garrote vil, mais ca morte de Fernado VII o caso pasou de ser militar a ser civil, con o que sopiñas, pasou 10 anos en africa como condea

Ainda que a sua historia é bastante novelesca. Mais ainda foi como desapareceron tódolos documentos da época sobre este caso. Roubandoos do rexistro de Galicia e como apareceron despois de mans dun anónimo cos deixou no Museo Naval de Ferrol un século e pico despois dos acontecementos relatados

¿E que ainda non prescribiron as suas causas e os herdeiros teñen medo? Ja ja ja

sopiñas imaxe tomada do libro que cito abaixo

Collín os datos de

Las andanzas del Sopiñas: capitán de una gavilla de bandoleros ferrolanos de Santiago Gonzalez.Llanos Galvache

Saraiba